Güldem Atabay: S&P görünüm artışı metninde not artışı şartlarını da açıkladı
S&P geçen hafta Türkiye’nin “B” seviyesindeki uzun vadeli kredi notunun görünümünü durağandan pozitife çevirdi. S&P bu kararı hangi ekonomik değişkenlere bakarak aldı ve arkasından bir not artırımı ne zaman gelir? Kısa vade için daha önemli soru, bu değişiklik buraya sıcak parayı çekmeye yeterli olur mu? Bu soruların cevabını arayalım.
S&P açıklamasına göre görünüm artışının temelleri:
- Türkiye’deki politika yapıcıların aşırı ısınan ekonomiyi soğutma çabaları. Şimşek ve Erkan ikilisine bir ödül. Erdoğan’a ekonomi yönetiminden geri durmaya devam etmesi için sunulan bir havuç.
- Dolarizasyon terse dönecek. S&P’ye göre politika faizindeki 31,5 puan artış yurt içi mevduatlardaki dolarizasyonun tersine dönmesini teşvik edecek.
- Çifte açıklarda daralma. Hem bütçe açığı GSMH oranı 2023 sonunda beklenen %4,3’ten düşük olacak, hem cari açık 2024’te önemli ölçüde daralacak. Türkiye’nin artan çifte açığının daralması riskleri azaltmakta.
- S&P’nin önemli uyarısı büyümeyle ilgili: Kurum, dış fazla vererek yeniden rezerv inşası için büyümenin TCMB hedeflerinden daha sert yavaşlaması gerekeceğini düşünüyor.
S&P’de Türkiye’nin kredi notu B+. Bu not “yüksek spekülatif düzey”in en iyi notu. Ülkenin güçlü doğrudan yatırım çekmesi için BB-, BB ve BB+’dan oluşan “spekülatif” düzeyi aşması ve “yatırım yapılabilir düzey” olarak kabul edilen BBB-‘ye gelmesi gerekiyor.
Sıcak para çekmek için ise bu kadar öteye gitmeye gerek yok. Yerel seçimlerin ardından mevcut politikaların devamı, yıl ortasında manşet enflasyonda gerileme, mevcut rezerv artış hızı ve cari açıkta yavaşlama S&P’yi 2024’te en az bir not artırmaya motive edecektir. Sıcak para akışı da faiz artışlarıyla beraber bu sayede hızlanacak.
S&P zaten hangi koşullarda 2024’te not artıracağını söylüyor: ödemeler dengesi iyileşirse, TL cinsinden iç tasarruflar artarsa, Türkiye’nin kullanılabilir döviz rezervleri yükselirse notu da artacak.
S&P açısından finansal istikrara veya daha geniş kamu finansmanını bozacak siyasi baskılar artarsa, görünüm yeniden aşağı döner. Bu durum, para birimi değer kaybı ve enflasyonu azaltmayı amaçlayan politikaların tersine dönmesiyle bağlantılı olarak ortaya çıkabilir.
Uzun vadeli not artımı için de ödemeler dengesinde daha hızlı iyileşme, daha hızlı döviz rezervi birikimi, önümüzdeki 12 ay içinde dolarizasyonun azalması şartları var. Merkez bankasının özerkliğinin kalıcı olarak iyileştirilmesi de bu potanın içinde. Hükümet tarafında konuşulan Anayasa değişikliği planlarındaysa TCMB başkanının görev süresinin anayasayla belirlenmesi yok.
