Dünya Bankası’na göre küresel ekonomi son 30 yılın en kötü beş yıllık büyümesini kaydetme yolunda ilerliyor.
Kuruluşun Salı günü yayınladığı son “Küresel Ekonomik Beklentiler” raporunda, küresel büyümenin 2023’teki %2,6’dan %2,4’e düşerek 2024’te üst üste üçüncü yıl yavaşlamasının beklendiği belirtildi.
Büyümenin 2025’te marjinal bir artışla yüzde 2,7’ye çıkması bekleniyor, ancak beş yıllık dönemdeki hızlanma 2010’ların ortalama oranının neredeyse dörtte üçü altında kalacak.
Jeopolitik risk patlama yaratabilir
Kuruluş, küresel ekonominin 2023’teki durgunluk riskleri karşısında dirençli olduğunu kanıtlamasına rağmen, artan jeopolitik gerilimlerin kısa vadede yeni zorluklar ortaya çıkaracağını ve çoğu ekonominin 2024 ve 2025’te önceki on yıllara göre daha yavaş büyüme yolunda olacağını söyledi.
“Doğu Avrupa’da bir savaş var, Rusya’nın Ukrayna’yı işgal ediyor. Orta Doğu’da ciddi bir çatışma var”. diyen Dünya Bankası baş ekonomist yardımcısı ve Prospects Group direktörü Ayhan Köse, CNBC’den Silvia Amaro’ya şöyle konuştu: “Bu çatışmaların tırmanması, enerji fiyatları üzerinde önemli sonuçlar doğurabilir. Savaşların yayılması halinde enflasyonun yanı sıra ekonomik büyüme de etkileyebilir.”
Banka, “büyük bir rota düzeltmesi” yapılmadığı takdirde 2020’lerin “boşa harcanan on yıllık bir fırsat” olarak geçeceği konusunda uyardı.
En çok gelişmekte olan ekonomiler etkilenecek
Bölgesel bazda, bu yıl büyümenin en çok Kuzey Amerika, Avrupa ve Orta Asya ile Asya-Pasifik’te zayıflaması bekleniyor; bunun başlıca nedeni ise Çin’deki büyümenin yavaşlaması. Latin Amerika ve Karayipler için düşük bir tabandan hafif bir iyileşme beklenirken, Orta Doğu ve Afrika’da daha belirgin toparlanmalar bekleniyor.
Yine de, yavaşlayan küresel ticaret ve sıkı mali koşulların büyüme üzerinde ağır bir baskı oluşturması nedeniyle orta vadede en ağır darbeyi gelişmekte olan ekonomiler alacak.
Gill, “Kısa vadede büyüme zayıf kalacak ve pek çok gelişmekte olan ülke, özellikle de en yoksul ülkeler, felç edici düzeyde borç ve neredeyse her üç kişiden birinin gıdaya erişiminin zayıf olduğu bir tuzağın içinde kalacak” dedi.
Gelişmekte olan ekonomilerin 2024’te sadece %3,9 oranında büyümesi bekleniyor; bu, önceki on yılın ortalamasının yüzde 1 puan altında. Kuruluş, yıl sonuna kadar gelişmekte olan her 4 ülkeden 1’inde ve düşük gelirli ülkelerin yaklaşık yüzde 40’ında insanların 2019’daki Kovid-19 salgınının arifesinde olduğundan daha yoksul olacağını söyledi.
Banka, verilerin dünyanın 2020’leri aşırı yoksulluk, önemli bulaşıcı hastalıklar ve iklim değişikliğiyle mücadelede “dönüştürücü bir on yıl” haline getirme hedefinde başarısız olduğunu gösterdiğini söyledi. Ancak hükümetlerin yatırımları artırmak ve maliye politikası çerçevelerini güçlendirmek için hızlı hareket etmeleri halinde gidişatı tersine çevirme fırsatının ortaya çıkabileceğini de sözlerine ekledi.
Uluslararası iş dünyasının ve siyasi liderlerin katıldığı gelecek hafta Dünya Ekonomik Forumu öncesinde yayımlanan raporda Köse, “Yatırım patlamaları, gelişmekte olan ekonomileri dönüştürme ve onların enerji geçişini hızlandırmalarına ve çok çeşitli kalkınma hedeflerine ulaşmalarına yardımcı olma potansiyeline sahiptir.” dedi. Küresel politika, ekonomi ve sosyal konuları tartışmak üzere yıllık toplantıda bir araya geliyorlar.
