Dış ticarette altın depremi
Türkiye’nin dış ticaret açığındaki artış şubat ayında da devam ederken, altın ithalatındaki yüksek seyir dikkat çekiyor.
Şubatta dış ticaret açığı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 52,8 artışla 12,2 milyar dolara yükselirken, altın dahil kıymetli taş ve metal ithalatı yüzde 597’lik artışla 4,4 milyar dolara yükseldi.
İşlenmemiş altın ithalatı şubatta bir önceki yıl aynı döneme göre yüzde 858,7 artışla 4.1 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Ticaret Bakanlığı verilerine göre, 2023’ün ilk iki ayında dış ticaret açığı, geçen yılın ilk iki ayına göre yüzde 44,7 artışla 26,4 milyar dolara yükselirken, aynı dönemde altın dahil kıymetli metal ithalatı yüzde 615’lik artışla 9,6 milyar dolara ulaştı.
Ocakta altın dahil kıymetli metal ithalatı 5,2 milyar dolarla rekor kırmıştı.
Borsa İstanbul Kıymetli Madenler Piyasası verilerine göre, ocak ayında altın ithalatı 68 bin 330 kg ile kayıtların tutulmaya başlandığı 1995 yılından bu yana en yüksek rakama ulaşmıştı.
Türkiye’nin altın dahil kıymetli metal ve taş ihracatı ise 2023’ün ilk iki ayında 1,5 milyar dolarla geçen seneyle aynı seviyede kaldı.
TÜRKİYE 2022’DE 265 TON ALTIN İTHAL ETTİ
TÜİK ve TCMB verilerine göre, Türkiye’nin toplam altın ithalatı 2022’de bir önceki yıla göre beşe katlanarak 56 tondan 265 tona yükseldi.
Türkiye’nin altın ithalatı 2017’de 361 tonla rekor kırmıştı.
Türkiye’nin 2021’de 7,1 milyar dolar olan altın ithalatı, 2022’de üçe katlanarak 23,5 milyar dolara ulaştı. 2021’de 11 milyar dolar olan altın ihracatı ise 2022’de 10,2 milyar dolara geriledi.
Türkiye’nin dış ticaret açığı 2022’de 109,5 milyar dolarla rekor kırarken, altın ithalatı açığı artıran başlıca kalemler arasında yer aldı.
MERKEZ DE ALTIN ALIMINDA REKOR KIRDI
Dünya Altın Konseyi verilerine göre, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) 2022 yılında 148 ton net altın satın alarak bu alanda dünyada merkez bankaları arasında ilk sırada yer aldı.
2023 yılı Ocak ayında da 23,3 ton altın satın alan TCMB’nin kendine ait toplam altın rezervi 564,8 tona yükseldi.
Dünya genelinde merkez bankaları 2022’de toplamda 1136 ton ton altın satın alarak bu alanda 1967 yılı sonrasındaki 55 yılın zirvesini gördü. 2021’de merkez bankalarının toplam altın alımı 450 ton olmuştu.
Çin Merkez Bankası, 2022’de 62 tonluk altın alımıyla dünyada ikinci sırada yer aldı. Kazakistan Merkez Bankası ise nette 51 tonluk altın satışı ile bu alanda ilk sırada yer aldı.
Dünya Altın Konseyi’ne göre, “jeopolitik belirsizlik ve yüksek enflasyon” merkez bankalarının altın alımında öne çıkan nedenler oldu.
2021’de altında 3,9 milyar dolarlık net dış ticaret fazlası veren Türkiye, 2022’de 13,3 milyar dolar açık verdi.
‘YÜKSEK ENFLASYON ALTIN TALEBİNİ ARTIRIYOR’
Emtia piyasaları uzmanı Zafer Ergezen, Türkiye’de yüksek enflasyonun altın talebini artırdığına işaret etti.
2022’deki kötü performansın ardından altın fiyatlarının 2023’de artacağı beklentisinin de dünyada ve Türkiye’de yatırımcıları altın alımına yönelttiğini belirten Ergezen, Merkez Bankası’nın (TCMB) da rezerv çeşitlendirme amaçlı olarak altın alımlarının yüksek seyrettiğini dile getirdi.
‘YASTIKALTINA GİDİYOR’
Altın ve para piyasaları stratejisti Haluk İzzet Mutlu, yüksek enflasyon, seçim belirsizliği, deprem ve kripto para piyasasındaki çöküşün, altın ithalatını artırıcı faktörler olduğunu belirtti.
Türkiye’nin ortalama olarak altın talebinin yüzde 70’ini ithal girdi ile karşıladığını belirten Mutlu, ulusal ve uluslararası piyasalarda oynaklığın yüksek olduğu dönemlerde altın talebinin arttığına işaret etti.
Eksik düzenlemeler nedeniyle vatandaşların altını finansal sistemde değil yastıkaltında değerlendirdiğini belirten Mutlu, son dönemde de bu eğilimin sürdüğünü belirtti.