ANALİZ: TÜFE enflasyonu yine yüzde 36 hedefi ile uyumlu değil, TCMB ne yapacak?
TÜİK hesaplamalarına göre, TÜFE enflasyonu aylık %3,18 artarak yıllık enflasyonu geçen ayki %68,5’ten %69,8’e taşıdı. Medyan beklenti %3,3’ün altında açıklandı.
Aylık TÜFE enflasyonunun mevsim etkisinden arındırılmış seviyesi %3,4 ile henüz TCMB’nin yıl sonu enflasyon hedefi %36 ile uyumlu değil, halen yüksek.
Bununla beraber çekirdek enflasyonda B-Endeksi ve C-Endeksi sırasıyla %3,24 ve %3,56 artışla yıllık seviyede %72,72 ve %75,81 seviyesine yükselmiş durumda. Bir önceki ay seviyeleri %71,89 ve %75,21’di. Ana enflasyon eğiliminde yükselişin devam ettiğini gösteriyor.
Enerji fiyatlarındaki güçlü yükselişle mallar grubu enflasyonu %58,17’den %59,67’ye yükseldi. Mallar grubunda işlenmemiş gıda fiyatları enflasyonu mevsimselliğin etkisiyle %84,14’ten %77,85’e geriledi. İşlenmiş gıda fiyatları enflasyonu ise %597’den %60,19’a yükseldi. Hizmet fiyatları enflasyonu ise çok yüksek seviyesinde kat kalmaya devam ediyor. Geçen ayki %96,48 seviyesinden bu ay da %96,99’a çıkmış durumda. Kira fiyatları enflasyonu yükselmeye devam ederek %123,95’ten %124,47 seviyesinde.
Normal şartlar altında TCMB’nin mevcut gidiş eşliğinde faiz artışına devam etmesi beklenmeli. Ancak Banka en son PPK notunda faiz artışlarına kapıyı açık bırakmakla birlikte bekle gör döneminde olduğunu, parasal sıkılaştırmanın ekonomik aktivite ve fiyatlama davranışları üzerindeki gecikmeli etkilerini değerlendireceğini söyledi. Likidite yönetimi ile sıkılaştırmayı derinleştireceğini ekledi.
TCMB 2024 büyümesini %3 seviyesinin altına indirmeden kademeli faiz artışları ile bir anlamda yumuşak geçiş ile TÜFE enflasyonunu düşürmeye çalışıyor. Yaz aylarında baz etkisi ile kuvvetli gerileyecek yıllık enflasyon %50-52 aralığına inecek. Ancak sene sonunda halen beklenti %44-48 aralığında ve hedef %36’nın çok üzerinde. TCMB’nin 2025 enflasyon hedefi %14 ise ulaşılmaz duruyor. Son gelen ekonomik veriler tüketici kredilerinde yavaşlamaya işaret etmesine rağmen iç talep seviyesi halen beklentilerle uyumsuz. TCMB’nin bu ortamda enflasyon hedeflerinde ciddi ise ekonomide daralmayı göze alacak şekilde faiz artışlarına devam etmesi gerekli. Ancak son mesajlarından anlaşılan da Mayıs ayı PPK toplantısında şimdilik böyle bir adım atmayacağı.
Mayıs ayında geçen sene doğalgaz fiyat manipülasyonu ile aylık enflasyon %0,04 olarak açıklanarak manipüle edilmişti. Bu sene ise aylık beklenti %3,3 civarında gelse dahi düşük baz etkisi sebebiyle yıllık enflasyonda önemli bir sıçrama olacak ve yıllıkta %75’in üzerine çıkacak. Geçen yılın Temmuz-Ağustos aylarında %19 olan iki aylık enflasyon yerine bu sene %4-5 seviyesinde iki aylık enflasyon gelmesiyle de %51 civarına gerileyecek.
TÜFE değişim oranları (%), Nisan 2024
TÜFE yıllık değişim oranları (%), Nisan 2024
Bir önceki yılın aynı ayına göre en az artış gösteren ana grup %51,20 ile giyim ve ayakkabı oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise %103,86 ile eğitim oldu.
TÜFE ana harcama gruplarına göre yıllık değişim oranları (%), Nisan 2024
Ana harcama grupları itibarıyla 2024 yılı Nisan ayında bir önceki aya göre en az artış gösteren ana grup %1,03 ile sağlık oldu. Buna karşılık, 2024 yılı Nisan ayında bir önceki aya göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise %9,56 ile alkollü içecekler ve tütün oldu (ana harcama gruplarına göre endeksler, ağırlıklar ve değişim oranları Ek Tablo-1’dedir).
TÜFE ana harcama gruplarına göre aylık değişim oranları (%), Nisan 2024
Endekste kapsanan 143 temel başlıktan (Amaca Göre Bireysel Tüketim Sınıflaması-COICOP 5’li Düzey) 2024 yılı Nisan ayı itibarıyla, 13 temel başlığın endeksinde düşüş gerçekleşirken, 7 temel başlığın endeksinde değişim olmadı. 123 temel başlığın endeksinde ise artış gerçekleşti.
Özel kapsamlı TÜFE göstergesi (B) yıllık %72,72, aylık %3,24 oldu
İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE’deki değişim, 2024 yılı Nisan ayında bir önceki aya göre %3,24, bir önceki yılın Aralık ayına göre %18,58, bir önceki yılın aynı ayına göre %72,72 ve on iki aylık ortalamalara göre %64,57 olarak gerçekleşti.
Özel kapsamlı TÜFE göstergeleri ve değişim oranları (%), Nisan 2024
Bu konu ile ilgili bir sonraki haber bülteninin yayımlanma tarihi 03 Haziran 2024’tür.
