500 kurumsal yatırımcının katılımıyla yapılan bir Aralık anketi, gelecek yılın en büyük ekonomik tehdidinin “tek bir eylemle ekonomik ve piyasa dengelerini küresel düzlemde altüst edebilecek” “kötü” aktörlerden kaynaklandığını ortaya koyuyor.
Natixis’in yıllık anketi, bu jeo-politik şoku merkez bankası politika hatalarından, tüketicilerin harcamaları aniden kısmasından veya Çin’in durgun ekonomisinden daha yüksek sıraladı. Artık alışılmış ilişkilerin ve ittifakların bozulduğu, COVID sonrası bir dünyadayız.
Savaşın en önemli ekonomik risk olduğu geçen yıl da Natixi anketinde açıkça görülüyordu. Ancak bundan önceki yıl, dünya hâlâ Kovid-19 bağlantılı kapanmalardan çıkmaya çalışırken yatırımcılar 2022 için en büyük ekonomik riskin tedarik zincirindeki aksaklıklar olduğunu söylüyordu. (Rusya’nın Ukrayna’yı işgal edeceğini tahmin etmiyorlardı.)
Diğer finans firmaları jeo-politik öcüler noktasında da benzer görüşleri benimsiyor:
Bank of America Global Research’ün fon yöneticisi anketine katılanların yüzde 89’u jeopolitik riskin normalin üzerinde olduğunu söyledi.
BlackRock Yatırım Enstitüsü yakın tarihli bir makalesinde, jeopolitik olayların tarihsel olarak kısa süreli piyasa ve ekonomik etkilere sahip olduğunu ancak dünyanın “yeni, daha kaprisli bir rejime geçtiğini bulguladı. “Bugün jeopolitiği yapısal bir piyasa riski olarak görüyoruz” diye yazdı.
Büyük resim
Natixis’in Küresel Strateji Merkezi’nin genel müdürü Dave Goodsell, Axios’a “Jeopolitik risk her zaman mevcuttu, ancak bazen normalin üstüne yükseldiği zamanlar vardır” diyor.
Natixis raporunda, “Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ilk aşamalarının 2022’de enerji ve gıda fiyatlarında nasıl büyük artışlara yol açtığını gördükten sonra, jeopolitik manzara 2024’e girerken daha az istikrarlı görünüyor. Kurumların bu tür şoklardan endişelenmek için iyi nedenleri var.” ifadesine yer verildi.
“Anket, Hamas’ın İsrail’e terör saldırısı başlattığı ve İran ile Kuzey Kore’nin Rusya’ya askeri yardım sağlamak için Kremlin ile ittifaklarını sıkılaştırdığı dönemde yapıldı. Ankete katılanların yaklaşık %70’i, Rusya ile Kuzey Kore arasında büyüyen bir ittifak olduğuna inandıklarını söylüyor. Rusya, Kuzey Kore ve İran ittifakı daha büyük ekonomik istikrarsızlığa yol açacak.
Gelecek yılki ABD seçimleri de gölge tahminlere düşürüyor: Katılımcıların %72’si çekişmeli bir ABD kampanyasının piyasada dalgalanmaların artmasına yol açacağını düşünüyor.
Sonuç olarak
Yatırımcılar jeopolitik şoklar aşacak plan yapamaz veya piyasa pozisyonu alamaz. Bu yüzden jeo-politik şok algısının yükseldiği dönemler çok endişe verici olabilirler.
